CodeKata สอนอะไรเราบ้าง ?
หลายคนคงเคยได้ยินคำว่า CodeKata อยู่บ่อย ๆ ถ้าทำงานหรือศึกษาอยู่ใน track ของ programming นะครับ .. วันนี้จะมาแชร์ว่าที่ Pronto Tools เราทำ CodeKata กันทุก ๆ เช้า 9:30 น. พวกเราทำแล้วพวกเราได้เรียนรู้อะไรจากมันมาบ้าง ?
Everyday we do CodeKata! 🎯
- เล่าให้ฟังก่อนว่าปกติแล้ว ธรรมเนียนปฏิบัติของเด็กฝึกงานของ Pronto Tools เราจะมาทำ CodeKata ทุก ๆ 9:30 ถึง 10:00 น. ของทุกวัน
- โดยจะมีอุปกรณ์คือ Macbook 1 ea + iTerm2 + vim + python3 = Our CodeKata environment .. นั่นคือทั้งหมดที่เรามี
- เด็กฝึกงานและพี่ ๆ ที่ทำงานอยู่ที่จะมาทำ Codekata ด้วยกันรวมแล้ว 8–9 คน ล้อมจอทีวีเดียวกัน และหนึ่งในนั้นจะเป็นคนเริ่มเขียนโค๊ดคนแรก
- เราจะเขียน Test ก่อน และเขียน Code เพื่อแก้ Test นั้นจนผ่าน และพอเสร็จ testcase หนึ่ง รวม Refactor Code แล้ว ก็จะพลัดให้คนต่อไปเขียน .. หากบางวันเราต้องการ Speed up ก็จะให้ 1 คนเขียนแก้ 2 Tests เป็นต้น
- หมดเวลา 10:00 น. เป๊ะ พี่กานต์ Kan Ouivirach ก็จะบอกว่า “เอ๊า ลบ” พรุ่งนี้เขียนใหม่ ถ้าวันไหนเขียนไม่ทันก็จะมีอาการร้องโอดครวญ 😥 .. ถ้าวันไหนเขียนจนเสร็จครบทุก Case เราก็จะยิ้มหัวเราะอย่างดีใจจจ ฮ่า ๆๆๆๆ 😄
CodeKata คืออะไร ?
จริง ๆ แล้วมันคือการฝึกแบบหนึ่งที่เลียนแบบมาจากการฝึกฝนจากทางญี่ปุ่น ซึ่งผมก็ไปอ่านมาจากหลาย ๆ สำนัก ซึ่งได้ใจความมาประมาณนี้ครับ
- จาก Wikipedia เค้าบอกว่า “A code kata is an exercise in programming which helps programmers hone their skills through practice and repetition.”
จากตรงนี้ผมพอเข้าใจแล้วว่า Codekata คือ เป็นการฝึกที่ช่วยให้โปรแกรมเมอร์ฝึกฝนทักษะของตัวเองผ่านการฝึกซ้อมและทำซ้ำ ๆ - และจากของพี่ภวิน Phawin (Software Engieer ที่ Pronto Tools) ก็เคยเขียนเอาไว้เช่นกันว่า “ มันคือการ ฝึกฝน ฝึกฝน และฝึกฝน ในเรื่องเดิม ๆ แล้วค่อย ๆใส่เงื่อนไขเพิ่มเข้าไป เพื่อพัฒนาความสามารถและแนวคิดในการเขียน Code ของเราได้”
- และจาก hatoriz.com เค้าก็เขียนความหมายของ Kata (คาตะ) เอาไว้ว่า “มันแปลตรงตัวหมายถึง แบบอย่าง อธิบายเพิ่มเติมแบบเข้าใจง่ายๆ เช่น คาตะในคาราเต้ จะบ่งบอกถึงลักษณะเด่นของแต่ละสำนัก เปรียบเสมือกระบวนท่าเอกลักษณ์ อีกทั้งยังบ่งบอกระดับความสามารถของแต่ละบุคคลได้ด้วย”
สุดท้ายเท่าที่ผมจับใจความได้จากข้างบน นั่นคือ “การเขียนโปรแกรมและฝึกซ้ำ ๆ ด้วยสิ่งเดิม ๆ โจทย์เดิม ๆ เพื่อฝึกฝนทักษะการเขียนโปรแกรม”
ทีนี้จากคำว่า “Kata” นั้นบอกว่ามันจะบ่งบอกถึงลักษณะเด่นของแต่ละสำนัก หมายความว่าการฝึกของแต่ละคนนั้น มันไม่จำเป็นต้องเหมือนกัน หรือใช้ภาษาเดียวกัน Tools เดียวกัน .. คือพี่จะฝึกด้วย Java ก็ได้, น้องจะฝึกด้วย Javascript ก็ได้ หรือถ้าน้าจะฝึกด้วย Golang ก็โอเคเช่นกันครับ
และ Skill ที่จะได้ของแต่ละคนก็จะแตกต่างกันไปใน Environment ที่ต่างกัน หรือลักษณะภาษาที่แตกต่างกัน .. นั่นเป็นสิ่งที่ดีและมีคุณค่ามาก ๆ สำหรับตัวเองเลยนะ
เอาล่ะทีนี้มาดูกันว่าที่ผมและเพื่อน ๆ พี่ ๆ ฝึกมาตลอดเกือบ 2 เดือนนั้น พวกเราฝึกอะไรไปบ้าง ~
What’re we learning from CodeKata ??
ที่ Pronto Tools ตั้งแต่ฝึกงานมาเจอทั้งหมดตอนนี้คือ 3 โจทย์ .. ที่นี่เราเขียน Python เป็นหลักจึงฝึกด้วย Python นี่แหละ
โดยปกติเราจะเพิ่มความยากของโจทย์ ความซับซ้อน ด้วยเอกลักษณ์และมาตราฐานของ Python เช่น ให้ใช้ Data structure แบบต่าง ๆ อย่างเช่น Dict หรือ Tuples , หรือให้ใช้ Style Guide แบบ Flake8 เป็นต้น มาดูข้อแรกกันเลยครับ..
I. FizzBuzz แด่โจทย์ฝึกเขียน Test ในตำนาน
สำหรับผมเอง มองว่าโจทย์นี้เป็นโจทย์แรกที่เป็นเบสิกพื้นฐานในการทำให้ตัวเองคุ้นเคยกับการเขียน Test ในภาษานั้น ๆ ก่อน
ซึ่งได้ผลดีมาก ๆ ครับ ผมเขียนโจทย์นี้ 3 วัน บวกกับการกลับไปอ่านภาษานี้เพิ่มเติม ผมเข้าใจ Python มากขึ้นและเข้าใจว่าการเขียน Test ใน Python มากขึ้น
ผมใช้เวลาประมาณหนึ่งอาทิตย์ในการปรับตัวให้คุ้นชินกับ Python มันเป็นเรื่องธรรมดาที่เขียนภาษาอื่นมาก่อนแล้วพอมาเขียนภาษาที่มีโครงสร้าง วิธีการเขียนแบบใหม่ มันจะไปได้ช้า
แน่นอนว่าพื้นเพผมคือคนเขียน Laravel, Nodejs, Javascript React มาก่อน ค่อนข้างยากที่จะต้องปรับให้ตัวเองลืม { … } และ ; (semicolon) แต่พอเราได้ทำทุกวัน ๆ ฝึกฝนทุกวันซ้ำ ๆ
ไม่นานผมก็คุ้นชินมากขึ้น เขียนคล่องพลิ้ววว จนเริ่มเข้ามือและทำโจทย์นี้เสร็จได้อย่างชิลใจ
II. Roman โจทย์ปราบเซียน
ที่ตอนแรกผมเองก็ไม่รู้ ว่ามันจะยากขนาดนี้ .. ตอนแรกก็คิดว่าแค่ mod ไม่ก็ divide เฉย ๆ ก็น่าจะผ่าน โอ้ววววว .. รู้เลย
สำหรับโจทย์ข้อนี้มันทำให้เราได้ฝึกเรื่องของการคิดละ Algorithm ที่เรียนมาก็คงต้องใช้ บวกกับความใหม่ของ Python ของเรา แน่นอนว่าไม่นานเกิน 3 วัน เราก็สามารถ Archive Quiz ข้อนี้ได้
แต่สิ่งที่เราได้มากกว่าสำหรับข้อนี้คือ เราได้ Algorithm ถึง 2 แบบ คือเขียนแบบ while + ifelse และ recursive function
นั่นถือเป็นเรื่องราวดี ๆ ที่เกิดขึ้น เราพยายามลองโน่นนี่กับโจทย์นี้ ก็ได้ทักษะแปลก ๆ จากการทำ CodeKata ช่วงนี้หลายอย่างเช่นกันครับ
III. Captcha โจทย์นี้มาเมื่อเราได้รู้จักกับคำว่า “Test Double”
โจทย์ข้อนี้เป็นโจทย์ง่าย ๆ คือ เราต้อง random เลขมา 1 ตัว, Operator ทางคณิตศาสตร์ 1 ตัว, เลขภาษาอังกฤษมาอีก 1 ตัว
เอามา Calculate กัน จนได้คำตอบออกมา เช่น 1 + one = 2 เป็นต้นครับผม
เพราะโจทย์ข้อนี้ใช้ Library เข้ามาช่วย นั่นคือ “random” งั้นถ้าเราจะต้องเขียน Test ให้กับสิ่งที่เราไม่ได้เขียนเอง หรือเป็น Dependencies เนี่ย ก็ต้อง Mock/Stub ให้มัน
เพื่อให้มั่นใจว่า Library นั้นถูกเรียกใช้งานจริง ๆ นะ หรือ บังคับให้มันส่งค่าออกมา อย่างที่เราต้องการ เพื่อให้มั่นใจว่าถ้าค่า return มาตามที่เราต้องการแล้ว Function ของเราจะทำงานได้ถูกต้องใช่ไหม? เป็นต้น
ทั้งหมดทั้งมวล จำเป็นต้องรู้ว่าเราจะ Mock ค่าขึ้นมาเนี่ย มันทำยังไง ?? ซึ่งมันเป็นเรื่อง “Test Double” … และผมขอข้ามไปนะครับ มันยาววว ..
แต่สามารถอ่านเพิ่มเติมได้ที่ บทความของพี่ Somkiat ครับ :)
หน้าตาของ Code ก็จะเป็นประมาณนี้ .. ซึ่งเราต้อง patch ของเข้าไปเพื่อ Mock ค่าอะไรบางอย่างที่ใช้ Library นั่นเอง (บรรทัดที่ 28)
จากโจทย์ข้อนี้ทำให้ผมเริ่มเขียน Test ที่เป็น API หรือมี Dependencies จาก 3rd party ได้ :) ถือเป็นโจทย์ที่เปิดโลกให้ผมมาก ๆ โจทย์หนึ่งเลยครับ 🎉
ถ้าจะให้บอกว่าทุกวันนี้เป็นยังไง บอกได้เลยว่ายัง Archive โจทย์ข้อนี้ไม่ได้ภายใน 30 นาทีนะครับ แต่ผมเขียน Version ที่มันผ่านไว้แล้วที่นี่ Github: firstziiz:pronto_intern_lab/codekata
The Excited things when we’re working.
พอฝึก CodeKata แล้ว มันเหมือนว่าการเขียนโค๊ดมันฝังอยู่ในกล้ามเนื้อเลย (ฮา) มันไม่ได้เกินจริงนะ บางทีเราก็รู้โดยอัตโนมัติว่า
.. เห้ย ถ้าจะ Test แบบนี้ มันต้องมีอะไรก่อน ถึงจะมีอันนี้ได้ และอันนู้นจะตามมาทีหลัง
.. เห้ย มี API ว่ะ เราต้อง mock นะ แล้วอีกฝั่งที่เป็น Endpoint เราก็ต้องเขียน Test แบบนี้นะ
หรือบางครั้ง Algorithm หรือแนวคิดอะไรบางอย่างที่เราเคยฝึกตอนทำ Codekata ก็จะโผล่มาเมื่อเราเจอโจทย์แปลก ๆ อย่างผมเคยที่เราต้องเขียน ifelse ยาว ๆ ประมาณ 8 case
ซึ่งมันจัดการยากมากกกกก ..พอใช้ความสามารถของ Dictionary เก็บเป็น Key, value เหมือน Javascript Object แต่ Key เป็นอะไรก็ได้ เราเลยเก็บ Key เป็น Statement แทน เช่น { a % 2 == 0 : 'EVEN' }
ทั้งหมดทั้งมวลพวกนี้นั้นมาจากการนั่งทำ Codekata ในทุกวัน ๆ วันละครึ่งชั่วโมงติดต่อกันเป็นเดือน ๆ ทั้งสิ้นเลย 👍🏻
Conclusion
สำหรับวันนี้อยากจะแชร์ว่า CodeKata นั้น มันเป็นสิ่งที่เราทำกันเป็นประจำทุกวันที่ไปทำงาน และตัวผมเองก็รู้สึกได้ ..ว่ามันพัฒนาตัวผมจริง ๆ ไม่ได้โมเม
เท่าที่อ่าน Blog ของพี่ ๆ ที่เคยมาฝึกงานที่นี่ คือ Pronto Tools เราทำ CodeKata แบบนี้มาหลายปีมาก ๆ แล้ว .. และถึงแม้เราจะพึ่งทำได้แค่เดือนกว่า ๆ ผมก็ขอเป็นปากเป็นเสียงว่ามันเป็นสิ่งที่ช่วยพัฒนาทักษะโปรแกรมมิ่งได้จริง ๆ
ถ้าใคร มหาลัย หรือองค์กร หรือบริษัทอะไรก็ตามที่ได้อ่านบล็อคนี้แล้วยังทำ Codekata อยู่ หรือสนใจอยากลองเริ่มทำ ทักทายมาก็ได้ หรือมาแชร์กันก็ได้ครับ มาฝึก ๆ ๆ ไปด้วยกันครับ
หรือหากมีแนวคิด วิธีการ แนวทางที่น่าสนใจก็อยากจะขอให้แชร์และแบ่งปันกัน ถ้ามันน่าสนุกและน่าสนใจ เดี๋ยวพวกเราจะลองมานำมาใช้กันดูครับผมม : )
วันนี้ก็จบไปแล้วนะครับกับ Blog Everyday ของผมใน #Dontbreakthechain Challenge
อาจจะช้านิดนึงนะครับ พอดีผม VPN ไปอังกฤษแล้ว Timezone น่าจะไม่ตรงกับไทยเลยมาสายนิดหน่อย >< เอ้ย ไม่ใช่! พอดีวันนี้กลับดึกครับผม ต้องขออภัยด้วยครับ
แล้วไว้ติดตามกันใหม่ในเย็นนี้ วันนี้ที่ 27 กรกฏาคม 2018 ครับผม
สวัสดีครับ!
